Επιστρεφοντας απ' τη Κύπρο

Πάντα ενδιαφέροντα και φορτισμένα είναι τα ταξίδια μου στη Κυπρο. Επαγγελματικό και σύντομο το τελευταίο, επέστρεψα χθες, Κυριακή, με τη πρωινή πτήση από Λάρνακα.

Το νησί είναι πανέμορφο τον χειμώνα. Πράσινο, όπως δεν είναι ποτέ άλλοτε, παγωμένο, αλλά και λουσμένο στο φως.

Ταξιδεύοντας μεσημέρι Παρασκευής προς Λευκωσία, άκουσα από έναν ραδιοσταθμό που έπιασα τυχαία στο αυτοκίνητο που νοίκιασα, μια κοπέλλα να λέει, μάλλον στον εαυτό της, γιατί άντίλογος δεν υπήρχε: "Ξέρεις τι με στενοχωρεί πολύ στη Κύπρο; Οτι ζητάμε, η μάλλον απαιτούμε απ' όλον τον κόσμο να μήν μας ξεχνά, και πρώτοι εμείς μοιάζουμε νά'χουμε ήδη ξεχάσει."

Η εκπομπή της είχε ένα μόνιμο, μελαγχολικό μουσικό χαλί. Αυτό πατούσε, για να πεί τις σκέψεις της.

"Από τότε που μπήκαμε στην Ευρωπαική Ενωση και που απορρίψαμε το Σχέδιο Ανάν, όλα μοιάζουν νά'χουν παγιωθεί."

Που πάει να πεί, δεν κινείται τίποτα! Η κατοχή, σχεδόν δεν προφέρεται πιά. Οι μαθητές, που κάποτε έβγαιναν στα οδοφράγματα και φώναζαν "τα σύνορά μας είναι στη Κερύνεια", πεπεισμένοι ίσως ότι αυτό δεν θα γίνει ποτέ, κλείστηκαν στα i-Pod και τα SMS τους. Οι γυναικες, που έκαναν πορείες ατέλειωτες, και που κάποτε τόλμησαν να παραβιάσουν και τη λεγόμενη η "νεκρή ζώνη", βγαινουν τώρα στα ραδιόφωνα και ζητούν να αφιερώσουν το επόμενο τραγούδι "στην αγγόνισσά μου, που αύριο πάει στες Αθήναις για γουίκεντ". Και οι μοτοσικλετιστές, που θυμάστε πόσο είχαν ενοχλήσει όλη τη πολιτική και κοινωνική συντηρητικούρα του νησιού, ειναι μάλλον σαν τους μάγκες που δεν υπάρχουν πιά.

Τουλάχιστον, αυτήν την αίσθηση σου δίνει τα τελευταία χρόνια η "πέρα βρέχει Κύπρος", ικανοποιημένη θαρρείς που βολεύτηκε στην Ε.Ε. και "άσ'το το εθνικό θέμα να το ξαναδούμε όταν είμαστε έτοιμοι". Αυτή, σημειώστε, είναι και η επίσημη πολιτική γραμμή. "Ο κυπριακός λαός δεν ειναι έτοιμος ακόμα να συζητήσει νέο Σχέδιο Ανάν", διαμηνύει πρός κάθε κατεύθυνση ό δύσκαμπτος προεδρός τους, κ. Παπαδόπουλος. (Ομως, το πολιτικό μέρος του πράγματος, στο συγκεκεριμένο σημείωμα, δεν μ' ενδιαφέρει).

Προβληματίζομαι για το "άσ'το και βλέπουμε", που απορρέει από τον ίδιο τον κόσμο, και που έχει μια πολύ ισχυρή κοινωνική διάσταση. Δεν πιστεύω ότι έχουν ξεχάσει. Δεν πιστευω ότι, ακόμα κι όταν είναι φούλ παραδομένοι στο i-Pod, η στο όποιο σαχλό ραδιοφωνικό τους σόου, κάτι βαθειά μεσα τους, άν χρειαστει, δεν θα τους ξανακάνει να βγουν στους δρόμους, έστω και για να υπενθυμίσουν προς τα έξω ότι "αυτή η πατρίδα, ρε σείς, σκλαβωμένη ειν' ακόμα".

Δεν ξέρω ποιοί μπορεί να είναι αυτοί οι "ρε σείς". Σίγουρα, είναι και ο ίδιος ο εαυτός τους. Αυτός που τώρα κάνει ένα break, να φάει μια kit-kat και κάποια στιγμή να "βγει έξω".
Φοβούμαι όμως, επειδή η αλήθεια πονάει πολλές φορές, ότι ακόμα και άν "βγει έξω" αυτό το κάτι που μεσα μας σιγοκαίει για τη Κύπρο, πολύ δύσκολα θα γίνει φλόγα για να πυροδοτήσει την μικρή εκείνη "επανάσταση" που θα σταματήσει την κατοχή, η όπως λέει και το τραγούδι "πο'ννα φέρει στον καθέναν τζιαί δροσιάν τζιαί ποσπασιάν".

Οι περισσότεροι που ψήφισαν "όχι" στο Σχέδιο Ανάν (ένα Σχέδιο που'χε, ναι, πολλά τρωτά σημεία), ειμαι πεπεισμένος πως δεν το έκαναν για νά διορθωθούν αυτά τα σημεία και να βελτιωθει, αλλά απλούστατα γιατί δεν ηθελαν λύση. Διότι βολεύτηκαν.

Τσαντίζονται όταν τους το λές αυτό. Θίγονται, τάχα. Γιατί θεωρούν πως είναι σαν να τους λές "προδότες". Οχι. Εγω τουλάχιστον δεν χρησιμοποιω ποτέ αυτή τη λέξη - ίσως τη χειρότερη που υπάρχει στο "λεξιλόγιο της ανθρωπότητας". Η βολεμένη Κύπρος φοβάται. Φοβάται, πρώτον, μη ξεβολευτεί πάλι. Δηλαδή, μη χάσει ξανά αυτά που έκτισε μετα από τον πρώτο χαμό. Καί έκτισε πολλά. Δευτερον, φοβάται (και αυτό ειναι γνησιο, υπαρκτό και κατανοητό ως έναν βαθμό), ότι δεν θα μπορέσει να συνυπάρξει με τον Τούρκο.

Μπορεί, τόσα χρόνια τώρα, να έμαθε να παπαγαλίζει τη φράση "εμείς, μια χαρά μπορούμε να συζήσουμε με τους Τουρκοκύπριους" (φράση που δέν έχει μείνει ουτε ένας πολιτικός στο νησί που να μήν την ξεφουρνίσει τουλάχιστον χίλιες φορές!), αλλά δεν την εννοεί. Ελάχιστοι ειναι εκείνοι που, ακόμα και τώρα που μπορείς, σχετικά ελεύθερα, να πάς στα κατεχόμενα, έχουν προσπαθήσει να προσεγγίσουν έναν από αυτούς τους Τουρκοκύπριους που λένε ότι μπορουν να ζήσουν μαζί.

Οσοι πάνε "από κεί", πάνε για να δούν, ίσως για νά φάνε κάτι (ψάρι, συνήθως), πιθανώς για νά ψωνίσουν φτηνά φρούτα, λαχανικά και κρέατα, να πάιξουν στα καζίνο, η να πηδήξουν καμμια γκόμενα στα καμπαρέ, που' ναι φθηνότερα από τα "δικά μας". Ολα αυτα, γίνονται με τυπικη μόνο επικοινωνία με τους Τουρκοκύπριους, και εννοείται πως το ίδιο συμβαινει και με εκείνους που επισκέπτονται τις ελέυθερες περιοχές. Ενα παράξενο πήγαιν-έλα μουγγων πληθυσμών. Που όμως, έχουν τόσα να πουν μεταξύ τους.

Ισως και περισσότερα απ' όσα έχουν να πουν ο Παπαδόπουλος με τον Ταλάτ, και σίγουρα πολύ πιό σημαντικά. Γιατί, άν είναι κάποτε η Κύπρος να πάψει να είναι χωρισμένη, θα είναι μόνο όταν αρχίσουν να επικοινωνούν στ' αλήθεια μεταξύ τους οι απλοί άνθρωποι και όχι οι ... πολύπλοκοι πολιτικοί. Ενωμένη Κύπρος με χωρισμένους ανθρωπους δεν γίνεται.

Και αυτό δεν ισχύει μόνο για Ελληνοκύρπιους-Τουρκοκύπριους, αλλά πρώτ' απ' όλα για Ελληνοκύπριους-Ελληνοκύπριους.

Αυτα τα ... λίγα, σήμερα. Για τη Κύπρο, όπου απλώνεται μια μικρούλα ρίζα της πολύπλοκης ζωής μου, θα ξαναγραψω πολλές φορές.