Monday, November 13, 2006

Ολη η πολιτική, γυρω από το χρημα


Είναι παράξενο – όχι ανεξήγητο. Είναι δυσάρεστο. Και με προβληματίζει. Απ’ όπου κι αν κοιτάξεις την πολιτική σήμερα – κι ας επικεντρωθώ (για να μην πελαγοδρομήσουμε) στην δική μας, μικρή χώρα – τα πάντα, η σχεδόν τα πάντα, μοιάζουν να περιστρέφονται γύρω από το χρήμα.
Θυμηθείτε ένα δελτίο ειδήσεων που παρακολουθήσατε, η καταγράψτε μερικά από τα θέματα που κυριαρχούν στις βασικές σελίδες της πολιτικής επικαιρότητας των εφημερίδων.
«Χιλιάδες συμβασιούχοι στο έλεος της κυβέρνησης». «Οι κτηνοτρόφοι στη Καρδίτσα έχυσαν το γάλα τους στους δρόμους της πόλης, αξιώνοντας 90 λεπτά το λίτρο από 85 που παίρνουν σήμερα». «Το κατώτατο μισθό του πρωτοδιοριζόμενου δασκάλου ζητούν από την κυβέρνηση οι δάσκαλοι». «Σάλος για την απόφαση των μισθοδικείων να εγκρίνει αυθαίρετες αυξήσεις των μισθών των δικαστικών». «Ο υπουργός Δημοσίας Τάξεως προειδοποίησε ότι θα παραιτηθεί εάν δεν δοθεί επίδομα ανθυγιεινής εργασίας στους αστυνομικούς». «Εξαγγελία Αλογοσκούφη για τους συμβασιούχους: μεγαλύτερες αυξήσεις μισθών στο Δημόσιο για τη νέα χρονιά». «30% η μέση ανατίμηση των φαρμάκων». «Εντός του Νοεμβρίου το πόρισμα της Επιτροπής Ανταγωνισμού για το καρτέλ γάλακτος». «Ανακοίνωση του ΕΦΕΤ για τα γιαούρτια της ΦΑΓΕ». «Στους δρόμους οι εργαζόμενοι του ΟΤΕ για το σχέδιο αποκρατικοποίησης του Οργανισμού».
Όλα αυτά είναι θέματα, όχι των οικονομικών ειδήσεων, αλλά και του μεγαλύτερου μέρους της πολιτικής μας ατζέντας.
Είναι, όμως, μόνο αυτό η πολιτική; Εγω, έμαθα πως όχι. Υπάρχουν κι άλλα πράγματα, ίσως πιο σημαντικά, χωρίς να υποτιμώνται η και να εξοστρακίζονται ετούτα που μόλις κατέγραψα από την «πολιτική επικαιρότητα των τελευταίων ημερών, η και εβδομάδων.
Πολιτική είναι και ιδέες. Είναι ζωτικά ζητήματα ανθρώπινης ύπαρξης και υπόστασης – προφέρω με τρόμο τις έννοιες που αισθάνομαι ότι περιβάλλονται από κύτταρα άρρωστα σήμερα: Ελευθερία. Δικαιοσύνη. Δημοκρατία. Πολιτισμός.
Βλέπω κιόλας κυνικά πρόσωπα να καγχάζουν! Βλέπω ειδήμονες της αλαζονείας να διαμαρτύρονται πως «αυτά είναι λυμένα ζητήματα, κύριε», και να παραπέμπουν ψυχρά σε έναν κόσμο «που προχωρεί πιά με άλλες ταχύτητες».
Είμαι ο τελευταίος που θα υποστηρίξω πως δεν έχουν γίνει σημαντικά βήματα προς τα εμπρός. Αλλά ποιος στα αλήθεια μπορεί να υποστηρίξει ότι μια συζήτηση για πραγματική Δικαιοσύνη είναι ξεπερασμένη η και άνευ ουσίας; Ποιος στ’ αλήθεια πιστεύει ότι ΕΧΟΥΜΕ πραγματική Δικαιοσύνη, τέτοια, που να μην χρειάζεται καν να την συζητούμε. Ποιος μπορεί στα σοβαρά να υποστηρίξει ότι τα σημαντικά, πράγματι, βήματα που έχουμε κάνει σε τομείς όπως η τεχνολογία, καταργεί την ανάγκη πολιτικής συζήτησης, όχι μόνο για το επίδομα ηλεκτρονικών υπολογιστών που αξιώνει ή «Χ» κοινωνική τάξη, αλλά για τον ρόλο που μπορεί να επιτελέσει η χώρα μας σ’ αυτόν τον τομέα, ΕΑΝ μπορεί να επιτελέσει.
Ποια πολιτική, αλήθεια, παράγουμε στον Πολιτισμό; Υπάρχουν νέες τάσεις στις τέχνες στη χώρα μας; Ποια μορφή έχουν; Ποιοι τις εκπροσωπούν; Τι μας έχουν δώσει, ως προβληματισμό; Εάν υπάρχουν, που τις βρίσκουμε; Μόνο στο «Αθηνόραμα», στο Μέγαρο Μουσικής και στα πληρωμένα ένθετα των τηλεοπτικών καναλιών μεταξύ σίριαλ και διαφημίσεων;
Είναι, άραγε, λυμένο στον τόπο μας το θέμα της ελευθερίας; Κάποτε, θεωρούσαμε ότι ελευθερία είναι να μπορούμε να λέμε ελεύθερα τη γνώμη μας. Επιτεύχθηκε αυτό; και εάν ναι, ποιών η γνώμη ελεύθερα ακούγεται; Όλων; Η μήπως μόνο εκείνων που έχουν πρόσβαση στα Μέσα, η εκείνων που είναι ανώδυνοι; Δηλαδή, ακίνδυνοι.
Είναι ελεύθερος ο πολίτης που ψηφίζει με ένα εκλογικό σύστημα που ενισχύει την ψήφο του υπέρ των ισχυροτέρων; Είναι Δημοκρατία αυτό; Υπάρχει έλλειμμα Δημοκρατίας; Πρέπει να το συζητήσουμε, η να το αφήσουμε να περάσει ντούκου;
Τα ερωτηματικά μου, ατέλειωτα. Ίσως και περισσότερα από τις πολιτικές ειδήσεις του σήμερα, που επιμένουν να … χρηματοποιούν τα πάντα. Στο όνομα, πάντοτε, «των προβλημάτων που απασχολούν τον απλό κοσμάκη». Χωρίς, βεβαίως, να καταλαβαίνουμε ότι, εάν πάρει ο κτηνοτρόφος την τιμή του γάλακτος που θέλει, και ο ταξιτζής το επίδομα που απαιτεί, σε ένα μελλοντικό κράτος απόλυτης απολιτικοποίησης ίσως και να μην μπορέσει κάν να τα απολαύσει!

8 Comments:

Blogger Anastasia Konstantakatou said...

Κύριε Μιχαηλίδη,

Η διάβρωση αυτή αντικατοπτρίζει ένα μείγμα απάθειας, αποστασιοποίησης που κατ'εμέ διοχετεύεται από την κορυφή της πολιτικής πυραμίδας και αναπαράγεται στη βάση. Για τους πολιτικούς, ο σοβαρός διαλόγου έχει αντικατασταθεί από τη μάχη των εντυπώσεων, οι "δύσκολες" έννοιες όπως αυτές που θίξατε αποφεύγονται, και ο όλος μηχανισμός περιορίζεται στην επίτευξη απτών αποτελεσμάτων. To χρήμα είναι απλώς ο κοινός παρανομαστής.

Η στάση της κυβέρνησης/αντιπολίτευσης καλλιεργεί τη διάβρωση μεταγγίζοντας την στους πολίτες. Αλλά αυτό δεν είναι πανάκεια. Αν θέλουμε να δούμε το πρόβλημα στη ρίζα του, πρέπει να κοιτάξουμε το εκπαιδευτικό μας σύστημα, που αφιερώνει δύο ώρες στη τρίτη γυμνασίου και μόνο για τη λεγόμενη "κοινωνική και πολιτική αγωγή" και που δίνει έμφαση πρωτίστως στη παπαγαλία και όχι στην ανάπτυξη της κριτικής σκέψης. Πρέπει να κοιτάξουμε τις δομές και τις αξίες της κοινωνίας μας που δεν ενθαρρύνουν τη δημιουργία σχέσεων εμπιστοσύνης περά από τα στενά πλαίσια της οικογένειας. Aποτέλεσμα; Δεν καλλιεργείται επαρκώς η έννοια της συλλογικής ευμάρειας παρά μόνο ως επακολουθο του προσωπικού κέρδους.

Πάραυτα, δε μπορώ να παραλείψω την αντίθετη άποψη την οποία συνοψίζει ο Μπρεχτ επιτυχώς με μια πρόταση: Erst kommt das fressen, dann komm die Moral που δηλώνει την αναγκαιότητα για την κάλυψη των βασικών αναγκών του ανθρώπου πρώτα βάζοντας έτσι σε δεύτερη σειρά τις όποιες πολιτικοφιλοσοφικές αναζητήσεις και θεωρίες.

Κλείνω με τη σκέψη ότι η σύγχρονη Ελλάδα δεν πρέπει να είναι μονολιθική αλλά ευέλικτη. Ακόμα και αν κάποια οικονομικής φύσεως ζητήματα έχουν προτεραίοτητα, στόχος της πολιτικής πρέπει να είναι και η συνεχής βελτίωση των θεσμών- καθώς οι μηχανισμοί αυτοί (και μόνο) αποτελούν εχέγγυο για το μέλλον τόσο του κράτους όσο και των πολιτών αυτού.

10:05 AM  
Blogger Jason said...

Έτσι είναι όπως τα λέτε, αλλά έτσι είναι όπως τα λέει και η Αναστασία.
Ο κόσμος σήμερα είναι βάρβαρος, με την έννοια ότι πολύς κόσμος παλέυει ακόμα για την εξασφάλιση βασικών δικαιωμάτων και για την κάλυψη βασικών αναγκών. Όταν, λοιπόν, τρέχουν τέτοια θέματα, βιοποριστικά, αναγκαστικά περνάνε σε δεύτερη μοίρα οι μεγάλες αυτές αξίες που αναφέρατε.

11:54 AM  
Blogger christos michaelides said...

Επιμένω πως τα βιοποριστικά προβλήματα θα ηταν ευκολότερα να επιλυθούν εάν διεκδικούσαμε ένα μεγαλύγτερο μερτικό από τα άλλα - τα πιό βασικά. Δεν τα υπόβαθμίζω, σίγουρα. Εκφράζω όμως μια μικρή ενόχληση, και μια μεγάλη στεναχωρια, που έχουμε πλεόνασμα τέτοιων ειδήσεων (συσχετισμένων με το χρήμα) στην πολιτική μας ατζέντα, καί σοβαρό έλλειμα από ιδέες, οραμάτα, συναισθήματα, σκέψεις.

1:50 PM  
Anonymous Anonymous said...

Ιδέες, οράματα, πολιτισμός...πολύ "μπανάλ" σας βλέπως κ. Μιχαηλίδη. Η εποχή που ζούμε, το σύστημα το ίδιο δεν επιτρέπει λοξοδρομήσεις: όλοι πρέπει να διαμαρτυρόνται για τα οικονομικά τους και οι "τρανοί" να προσπαθούν να δώσουν λύσεις. Προσπαθούν...

Αν ο κόσμος έχει κρίση, γνώση, ιδέες και πολιτισμό τότε ίσως τρίξει το οικοδόμημα.Που καιρός για τέτοια...Ο κόσμος καθοδηγείται στο είναι μια μάζα.

2:57 PM  
Anonymous Anonymous said...

Ο καταιγισμός πληροφοριών στον πολίτη σήμερα είναι ένα μεγάλο πρόβλημα. Η δρομολόγηση του πολίτη στη μάζα επιτυγχάνεται κατ' αυτόν τον τρόπο και οι φιλοσοφικοί προβληματισμοί ίσως είναι πολυτέλεια για εκείνους που δεν μπορούν να εξασφαλίσουν τα προς το ζην. Ένας φαύλος κύκλος. Ακούγεται κάπως μοιρολατρικό, αλλά σε ένα έργο δεν γίνεται να είναι όλοι πρωταγωνιστές.

9:33 PM  
Blogger Anastasia Konstantakatou said...

Το ότι τα "χρήματα" κυριαρχούν στην πολιτική είναι φυσικά πρόβλημα και αυτό γιατί ΝΑΙ, έχουμε "σοβαρό έλειμμα από ιδέες". Οι λόγοι είναι πολλοί, μερικούς από αυτούς έθιξα στο πρώτο σχόλιο μου. Συμφωνώ ότι τα "άλλα" είναι πιο βασικά- οι θεσμοί κλπ και μόνο αυτοί "κρατάνε" το οικοδόμημα που λέγεται κράτος.

Ωστόσο, κρίνω ότι δεν είναι σωστή η εξίσωση διαφορετικών περιπτώσεων "αιτούντων" μόνο και μόνο επειδή υπάρχει ο παράγοντας "χρήματα". Σήμερα υπάρχουν 800,000 νοικοκυριά στο όριο της φτώχειας (Καθημερινή, 17/10/06). Θα ήταν λάθος να το παραβλέψουμε.

Όσον αφορά τη θεατρική μεταφορά, είναι σαφές ότι όλοι δεν έχουν τον ίδιο ρόλο. Αν στο έργο οι δευετεραγωνιστές δε συμμετέχουν καθόλου όμως το έργο χάνει τη μαγιά του και την ομορφιά του. Η δημοκρατία έτσι όπως τη βιώνουμε στο δυτικό κόσμο προϋποθέτει τη συμμετοχή των πολιτών αφενός δια μέσου της εκλογικής διαδικασίας αφετέρου δια της ενεργής συμμετοχής σε κοινωνικές οργανώσεις και άλλες παρόμοιες δομές. Μέσω αυτών των δομών δημιουργείται ο διάλογος, ο έλεγχος της κυβέρνησης κλπ.

Πιο απλά, και γυρνώντας στο θέατρο, το ίδιο έργο με μόνο δυο τρεις ηθοποιούς-πρωταγωνιστές γεμίζει από βαρετούς μονόλογους.. Έτσι και μια δημοκρατία χωρίς τους πολίτες και χωρίς τις συζητήσεις μεταλάσσεται σε μια ολιγαρχία...

4:52 AM  
Blogger Mh Xeirotera said...

Ekseretika endiaferon post. Einai alitheia oti apo tin politikh (as tin onomasume etsi) atsenta lipei h katholikh antilipsh ton pragmaton. Exun oi epidiokseis mas ena epikindino katakermatismo: ti thelun oi daskaloi, ti zhtun oi galaktokomoi ktl. Den tha ithela na mideniso tis anankes tus, alimono. Ekeino omos pu exei megalyterh isos shmasia einai na kanume ena vhma piso, na iremisume, ke na thesume tis epidiokseis mas se mia pio syllogikh vasi. Pies einai h epidiokseis ke oi anankes mas os kinonia se mizona zhthmata opos h erevna, h energeia ke o politismos. Akugete tetrimeno alla stin ierarxisi tis politikhs atsentas xriazete perissotero to syllogiko emeis. Oxi to "emeis oi daskaloi" oute to "emeis oi galaktokomoi" alla to "emeis oi polites afths tis xoras". Na eiste kala!

9:26 AM  
Blogger christos michaelides said...

Αναστασία.
Συμφωνω ότι η φτώχεια είναι μείζον πολιτικό πρόβλημα, πρωτίστως. Ο τρόπος που το αντιμετωπίζουμε, θέτοντάς το στην πολιτική ατζέντα ώς "πρωτίστως χρηματικό" πρόβλημα, με βρίσκει αντίθετο - άν και όχι χωρίς περίσκεψη. Τι προβάλλεται, άραγε; Η αιτία της φτώχειας, η το αποτέλεσμά της;
Η επικαιρότητα είναι γεμάτη από "πρόσωπα", το καθένα από τα οποία λέει την ιστορία του. "Εγω παίρνω τόσα...", "εχω δύο χρόνια να κάνω διακοπές...", "είμαι καταχρεωμένος στις τράπεζες...". Μπροστά στο μείζον για μένα (που μπορεί να είναι, φερ ειπείν, τα ίσα δικαιώματα των πολιτών σε ένα κράτος δικαίου, ή η Παιδεία που προσφέρεται, και η ποιότητά της), η προσωπική ιστορία του καθενός, δυσάρεστη η ευχάριστη, μπορεί να με αγγίζει συναισθηματικά, αλλά μου είναι αδιάφορη όταν ατενίζω το πρόβλημα - ας πουμε, την φτώχεια, η το άδικον, η το έλλειμα δημοκρατίας, κλπ.
Η άποψή μου ειναι αρκετά κοντά σε εκείνην του "Μη Χειρότερα" για το "συλλογικό εμείς".

Ευχαριστω, πάντως, που μού δίνετε την ευκαιρία να δοκιμάζουμε τις ανησυχίες μας, να μοιραζ΄'ομαστε τις σκέψεις μας.

2:01 PM  

Post a Comment

<< Home