Ας βομβάρδιζαν εμένα, αντί τα χωράφια μου!

ΓΑΖΑ (29 Μαρτίου 2005)

Η ΜΠΕΤ ΧΑΝΟΝ ήταν ανέκαθεν μία από τις πιο εύφορες περιοχές στη βόρεια Γάζα. Όλοι σχεδόν οι κάτοικοι της πόλης δούλευαν στα χωράφια, και ζούσαν από τις καλλιέργειές τους. Ξακουστά εκεί, ήταν τα πορτοκάλια, τά λεμόνια, τα μανταρίνια και τα γκρέιπφρουτ. Κατά την διάρκεια όμως της δεύτερης ιντιφάντας των Παλαιστινίων, ή περιοχή αυτή δέχτηκε ένα από τα πιο σκληρά και πιο απάνθρωπα κτυπήματα πού έχουν γίνει ποτέ. Μέσα σε δυο νύχτες, οι Ισραηλινοί πραγματοποίησαν μια σειρά από αεροπορικές επιδρομές και κυριολεκτικά ισοπέδωσαν όλες τις καλλιέργειες. Πήγα στα χωράφια αυτά. Τα περπάτησα. Τα έκλαψα. Ποτέ δεν έχω δει πιο άσχημο θέαμα. Το χώμα είναι ανακατεμένο και αλλοιωμένο. Η καταστροφή είναι ανυπολόγιστη, και θα χρειαστούν χρόνια ώσπου να ξαναγίνει υγιές το χώμα για να παράξει πάλι καρπούς.

Ο ΤΖΑΜΙΛ ΕΣΣΑΜ, πατέρας πέντε παιδιών, στέκεται στην άκρη του δρόμου και πουλάει φράουλες. Ένας έμπορος τις εισάγει από τα ισραηλινά εδάφη, και αυτός αγοράζει μια μικρή ποσότητα την οποία, αν καταφέρει να πουλήσει, ίσα-ίσα που θα βγάλει τα χρήματα που χρειάζονται για να φάνε όλοι ένα πιάτο φαγητού. «Η ζωή μας καταστράφηκε», μου λέει. «Καλύτερα να βομβάρδιζαν και να σκότωναν εμένα, παρά τα χωράφια μου. Δυο γενιές τα καλλιεργούσαμε και τα προσέχαμε. Ήταν όλο μας το βιός. Ζούσαμε από αυτά περισσότερες από 100 οικογένειες. Τώρα, το να κάνουμε; ξεκινάμε από την αρχή. Φύτεψα ξανά ορισμένα δεντρίλια, αλλά θα περάσουν δέκα χρόνια ώσπου να μού δωσουν καρπό. Θα περιμένω…». Συγκλονίζομαι! Δεν μπορώ καν να φανταστώ πόση δύναμη πρέπει να κρύβει μέσα του ένας άνθρωπος γύρω στα 60 του χρόνια, ώστε να μπορεί ακόμα να βρίσκει τη δύναμη για να ξεκινήσει από την αρχή.

ΠΡΙΝ μερικά χρόνια, ή Γάζα τρεφόταν από τα δικά της λαχανικά και εσπεριδοειδή. Τώρα, όλα τα πορτοκάλια, λεμόνια, γκρέιπφρουτ και μανταρίνια αναγκάζεται να τα εισάγει από τις ισραηλινές περιοχές. Τριγυρνώ στην κεντρική αγορά της Γάζας, και μιλάω μ’ ανθρώπους που διαλαλούν την πραμάτειά τους. Η Σαλαμά Ασιούτι, 55, είναι μια γυναίκα μεγάλων διαστάσεων – έτσι είναι οι περισσότερες αυτής της ηλικίας και πάνω, εκεί. Τις δύσκολες μέρες που δεν τολμούσες να κυκλοφορήσεις στους δρόμους – και αυτό συνέβαινε συνεχώς τα τελευταία 4 χρόνια – οι άνθρωποι κλείνονταν στα σπίτια και περνούσαν τις περισσότερες ώρες τους τρώγοντας. «Τα λαχανικά, τα παράγουμε εδώ, στα δικά μας μέρη. Τα φρούτα, τα εισάγουμε», μου λέει. Και θυμάται παλιές μέρες που «έρχονταν και οι Εβραίοι στα μέρη μας τα Σαββατοκύριακα, κυρίως για να αγοράσουν λαχανικά φρέσκα, που είναι καλύτερα και φθηνότερα εδώ. Έρχονταν και για να κάνουν σέρβις στα αυτοκίνητά τους, γιατί πολύ φθηνότερα ήταν και τα δικά μας συνεργεία». Με 3 δολάρια αγοράζεις σχεδόν όλον της τον πάγκο. Ντομάτες, μαρούλια, αγγουράκια, σέσκουλα, κολοκυθάκια, μελιτζάνες, κουνουπίδια, κρεμμύδια και αγριόχορτα όσα θες. Τρία δολάρια είναι το καλύτερο μεροκάματο που μπορεί να περιμένει, αλλά σπάνια ξεπουλά όλα της τα προϊόντα. Κάνω ν’ αγοράσω 7-8 μπανάνες, μου δίνει 10 και αρνείται να πάρει λεφτά. Τόσο περήφανοι και ωραίοι άνθρωποι, που δεν συνάντησε ποτέ, αλλού πουθενά.