Νύχτα στη Γάζα

ΓΑΖΑ. (Τρίτη 29 Μαρτίου 2005)


Η ΝΥΧΤΑ στη πόλη είναι τρομακτική. Το μεγαλύτερο μέρος της είναι βυθισμένο στο σκοτάδι. Η ζωή όμως συνεχίζεται σαν ναναι μέρα. Τα παιδιά παίζουν στους δρόμους, κυνηγώντας τα γαϊδούρια και τα άλογα που σέρνουν τις άμαξες. Οι οδηγοί εκνευρίζονται, και κάνουν πως κτυπούν τα παιδιά με τα καμτσίκια, βλασφημώντας τα. Εκείνα ξεκαρδίζονται. Οι δρόμοι είναι μεγάλοι σε μήκος και σε πλάτος, πιθανώς για να απλωθεί σ’ αυτούς πιο άνετα η απόλυτη αναρχία. Οδηγούν από την δεξιά μεριά, όπως και εμείς, αλλά μόνο στη θεωρία. Όποιος θέλει, σταματά όπου θέλει, και οι υπόλοιποι πάνε από την άλλη μεριά του δρόμου. Κατεβαίνει ν’ αγοράσει λαχανικά και κρέας, και αφήνει το αυτοκίνητο εκεί, στη μέση του δρόμου, πολλές φορές με την υπόλοιπη οικογένεια μέσα. Αν έχει και παιδιά, αυτά βγαίνουν και παίζουν με τους αμαξάδες.

ΔΕΝ ξέρεις αν είναι από άσφαλτο η χώμα ο δρόμος. Οι περισσότεροι είναι βομβαρδισμένοι. Στην τελευταία «ιντιφάντα», οι Ισραηλινοί σημάδευαν τα θύματά τους από ελικόπτερα, και έριχναν ρουκέτες στον στόχο αδιαφορώντας εάν ήταν νύχτα η μέρα, σε μέρος πολυσύχναστο η ερημικό, κοντά σε σχολείο η τέμενος. Στην άκρη πολλών δρόμων, βλέπεις μικρούς και μεγάλους λοφίσκους από μπάζα. Πρόκειται για πρόχειρες επιδιορθώσεις σημείων βομβαρδισμένων. Εκεί, ανάμεσα σε χώμα και παλιοσίδερα, βλέπω πιτσιρίκια να χορεύουν γύρω από μια παλαιστινιακή σημαία, και να πανηγυρίζουν για κάτι που δεν μπορώ να καταλάβω τι μπορεί να είναι. Ίσως για την ελπίδα ότι μπορεί και να μην ξανάρθουν ποτέ «τα ελικόπτερα τ’ ουρανού».

ΔΥΟΜΙΣΗ μήνες πέρασαν περίπου από τότε που τέθηκε σε ισχύ η κατάπαυση του πυρός. Σιγά-σιγά ξεθαρρεύουν οι άνθρωποι και βγαίνουν έξω. Ο Αιγύπτιος συνοδός μου, ό Ρασίντ, λέει «αν ερχόσουν μέχρι και τον περασμένο Νοέμβριο, δεν θάβλεπες ψυχή έξω». Οδηγάει με όλα τα παράθυρα ανοικτά. Αναπνέεις τον υγρό αέρα της θάλασσας, και ακούς όλων τους ειδών τους θορύβους – κυρίως κορναρίσματα από αυτοκίνητα, φωνές παιδιά, και τα πέταλα των αλόγων και μουλαριών. Δεν βλέπεις όμως καλά, παρά μόνο ευθεία μπροστά, εφόσον το αυτοκίνητό σου έχει φώτα. Σκόρπιες εικόνες, στιγμιαία μονάχα, συλλαμβάνει το βλέμμα σου. Στην Ομάρ Μουχταρ, που είναι από τους κεντρικότερους δρόμους της πόλης, αδέσποτα σκυλιά έχουν κάνει γιουρούσι στην κλειστή πια κρεαταγορά, και τρέχουν κι αυτά ανάμεσα στ’ αυτοκίνητα με κόκαλα στο στόμα. Προχωρώντας λίγο, ένα σκυλί σκαρφαλώνει σ’έναν από τους λοφίσκους με τα μπάζα των βομβαρδισμών, πιάνεται σε κάτι συρματοπλέγματα και αλυχτά εκεί, λαβωμένο, ώσπου να το απελευθερώσουν κάτι στρατιώτες που έχουν τη σκοπιά τους εκεί κοντά.

ΣΤΙΣ 8 πρέπει να είμαι στο καινούργιο προεδρικό μέγαρο της Γάζας (το προηγούμενο, δίπλα ακριβώς από αυτό, εκεί όπου είχε το γραφείο του ο Γιασερ Αραφατ όποτε ερχόταν στη πόλη, το ισοπέδωσαν οι Ισραηλινοί) για την συνέντευξη με τον νέο πρόεδρο της Παλαιστινιακής Αρχής, Μαχμούτ Αμπάς, όπως είναι το επίσημό του όνομα. Μέχρι να περάσει η ώρα, κάνουμε αυτήν την μικρή νυχτερινή βόλτα στην κατασκότεινη Γάζα. Τα μαγαζιά έχουν κλείσει, και στα λίγα εστιατόρια που υπάρχουν ο κόσμος δεν είναι πολύς. Μόνο στα παραλιακά ξενοδοχεία υπάρχει κάποια υποφερτή κίνηση. Η διασκέδαση δεν έχει καμιά σχέση με αυτό που εννοούμε εμείς με τη λέξη. «Κάνω βόλτα με τη γυναίκα μου στην παραλία, και τα παιδιά μας παίζουν με τις πέτρες και το νερό», μου λέει ο Ρασίντ. Τρία είναι τα παιδιά του – δυο κορίτσια, 8 και 10 χρονών, ένα αγόρι 14. Στα σπίτια μαζεύονται συχνά συγγενείς και φίλοι, και εκεί, πάντοτε, τα τραπέζια είναι πλουσιοπάροχα και καλόκαρδα. Σινεμά και θέατρο, ούτε για δείγμα. Υπήρχαν 5 κινηματογράφοι πριν από την πρώτη ιντιφάντα, στη δεκαετία του ’80. Γκρεμίστηκαν, και δεν ξανακτίστηκαν.

Η ΝΥΧΤΑ στη Γάζα είναι τρομακτική. Επειδή ξέρεις ότι όταν φέξει την επόμενη μέρα το φως του ήλιου, θα είναι ακόμα χειρότερη!…