Ελληνικότητα είναι ....

Με αφορμή μια συζήτηση που ξεκίνησε πριν λίγο στα βρετανική μέσα ενημέρωσης γύρω από το ερώτημα «τι σημαίνει Βρετανικότητα;», πολλές φορές, περισσότερο σαν παιχνίδι, πήγε εκεί η σκέψη μου, κάνοντας την αναπροσαρμογή σ’ αυτό που, αναλόγως, ονόμασα «ελληνικότητα».
Το πρόβλημα που προκύπτει εδώ, είναι κατ’ αρχάς πρόβλημα ορισμού. «Αν υπάρχει ελληνικότητα΄, πως την εννοούμε;»
Ο Ρίτσαρντ Εϊρ στη «Γκάρντιαν», π.χ., λέει για «η Βρετανικότητα είναι μία μεταβλητή ιδεολογία». Και περιλαμβάνει πολλά πράγματα:
«Νοίωθουμε άνετα που είμαστε πηγή δημιουργικής ενέργειας στη μόδα, στη πόπ-μουσική και στις τηλεοπτικές κωμωδίες. Είμαστε συχνά υπερήφανοι (αλλά και συχνά ντρεπόμαστε) για τους αθλητικούς μας ήρωες. Και μας αρέσει που έχουμε επετείους για τη σάλτσα HP, για το προιόν επάλειψης Marmite, για την μαρμελάδα Oxford και Robertson’s, για τα κόκκινα λεωφορεία μας, τα σαπισμένα μας δόντια».
Προσθέτω μερικά ακόμα, χαρακτηριστικά: Οι Βρετανοί είναι υπερήφανοι για την εκκεντρικότητά τους – αυτήν, κι αν την θεωρούν «Βρετανικότητα». Μιλάνε συνεχώς για τον καιρό, ζητάνε συγγνώμη ακόμα κι αν φταίνε οι άλλοι (πέφτεις, φέρ ειπείν, πάνω του, κατά λάθος, και σου λέει sorry), στέκονται στην ουρά, αδιαμαρτύρητα και πολιτισμένα, επί ωρες.
«Βρετανικότητα» είναι ακόμα το ταλέντο τους να σε προσβάλουν, να ειρωνεύονται, να είναι σνόμπ, να έχουν εμμονή με κοινωνικές τάξεις και με το χρωμα του δέρματος.
«Βρετανικότητα», είναι τα μικρά εκκλησάκια τους στην ύπαιθρο. Είναι η ίδια η ύπαιθρος, το υπέροχο και μοναδικό English countryside. Είναι τα κόκκινα τούβλα, τα δάση και ο γκρίζος ουρανός.
Και πολλά, πολλά, ακόμα.

Τόσα, που καθιστούν το παιχνίδι «Πείτε μου τι είναι Ελληνικότητα;», ακόμα πιο συναρπαστικό. Όχι για να «κερδίσουμε» τους Βρετανούς σε … αριθμό καταχωρήσεων, αλλά για να ψάξουμε και να ψαχτούμε και εμείς.
Προσοχή. Το «Ελληνας είναι…», έχει διαφορά από το «τι σημαίνει Ελληνικότητα». Το δεύτερο, πάει λίγο, η πολύ πιο βαθειά. Δεν στέκεται μόνο στο ότι, π.χ. ό Ελληνας είναι απότομος στους τρόπους του, αλλά προχωράει και στο γιατί.
Ελληνικότητα, λέω εγώ, είναι ο χορός. Ο απειθάρχητος χορός. Αυτός που καθορίζεται περισσότερο από το συναίσθημα, η το πάθος, ή την έξαρση της στιγμής, και λιγότερο από την τεχνική.
Στον χορό, αναδύεται και το στοιχείο του «φαίνεσθαι», γι’ αυτό και πολλές φορές, ιδίως στα νυχτερινά κέντρα, όπως και στα λαικά πανηγύρια, συνοδεύεται από επιφωνήματα, που είναι σαν να προσκαλούν τους παρατηρητές «να με προσέξουν».
Όταν άνοιξε η συζήτηση αυτή και στα blogs, τα όριά της φάνηκαν, και μάλλον είναι, ατέλειωτα. Υπήρχαν πολλοί, που προσέδωσαν στον όρο «Βρετανικότητα» και διαστάσεις ματαφυσικές, που είμαι βέβαιος πως και πολλοί από εμάς θα θεωρήσουμε πως «ανήκουν» και σε μας.
«Το να γεννηθείς Βρετανός, είναι ευλογία», λέει ο Γρέϊαμ Τέρνερ από το Μπάθ.
«Βρετανικότητα σημαίνει να διατηρείς καλές αξίες στη ζωή σου, αξίες εντιμότητας, ακεραιότητας, αυτό-πειθαρχίας, και πατριωτισμού», σημειώνει ο Κένεθ Κλάρ από το Νορθχάμπσαϊρ.
Ας «παιξουμε» και μείς, λοιπόν, με το δικό μας … αφηρημένο ουσιαστικό. Την «Ελληνικότητα».
Τι είναι;
Πως την αισθανόμαστε;
Πως την καταλαβαίνουμε;

Σας περιμένω…