ΙΙ. «Οι πιθηκίζοντες μπλόγκερς!»

ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ που έχει δώσει τροφή για πολλή σκέψη, είτε συμφωνεί κάποιος με αυτό, είτε όχι. Ασχοληθήκαμε με αυτό στο προηγούμενό μας post. Φέρει τον τίτλο «Ο Συρμός του Ερασιτέχνη – Πως το Ιντρνετ Σημερα Σκοτώνει τον Πολιτισμό και Βιαιοπραγεί κατα της Οικονομίας μας». Κυκλοφορεί στο εξωτερικό με τον πρωτότυπο, αγγλικό τίτλο «The Cult of the Amateur – How Today’s Internet is Killing Our Culture and Assaulting Our Economy», και είναι γραμμένο από τον Αγγλου Άντρου Κήν, ο οποίος ηταν από τους πρωτοπόρους της επιχειρηματικής έκρηξης των ψηφιακών μίντια μέσω του Διαδικτύου, και σήμερα δηλώνει «φανατικός αποστάτης αυτής της ηλεκτρονικής κοινωνίας της μετριότητος».

ΣΤΟ σημερινό μας «Αναγνωστικό», ο Άντρου Κήν αναφέρεται στην πρό του Ιντερντ εποχή, πολύ πιο πίσω μάλιστα, τότε που ο Αγγλος βιολόγος και αποκαλούμενος και «μπουλντόγκ του Δαρβίνου», Τόμας Χένρι Χάξλεϊ, (1825-1895), φωτό, έπλεκε το φανταστικό σενάριο «απεριόριστων πιθήκων, ενισχυμένων από απεριόριστη τεχνολογία». Ο Κήν γράφει ότι «κάποτε το σενάριο αυτό μας φαινόταν απλώς αστείο». Ομως τώρα, συμπληρώνει, οι επιπτώσεις αυτής της «επέλασης τών ορδών της μετριότητας», έχει ισοπεδώσει τον πολιτισμό μας, «θολώνοντας τις γραμμές μεταξύ παραδοσιακών αναγνωστων και συγγραφέων, θεατων και σκηνοθτών, ακροατών και συνθετών, δημιουργού και κταναλωτή, ειδήμονα και ερασιτέχνη». Αυτό πιά, καταληγει, δεν ειναι υποθεση για γέλια...

ΟΙ ΑΠΕΡΙΟΡΙΣΤΟΙ ΠΙΘΗΚΟΙ του σήμερα, όπως τους αποκαλεί ο Αγγλος συγγραφέας, ερασιτέχνες όλοι τους «που όμως φτάνουν να πιστεύουν ότι μπορούν να υποκαταστήσουν και να ξεπεράσουν τους επαγγελματίες», χρησιμοποιούν «τα δικτυωμένα κομπιούτερ τους» για να «δημοσιεύσουν» ο,τιδήποτε «από μή καλά τεκμηριωμένο πολιτικό σχόλιο, μέχρι και απρεπή home-video, απελπιστικά ερασιτεχνικές καί ανέμπνευστες μουσκές συνθέσεις, ποιήμτα που δεν διαβάζονται, κριτικές βιβλίων, έργων τέχνης, θεατρικών παραστάσεων, εκθέσεις και μυθιστορήματα». Ο Νήλ δεν βρίσκει τίποτα κακό στο να λέει κάποιος τη γνώμη του για ένα βιβλίο, μιά συναυλία, η και ένα πολιτικό συμβάν. Θεωρεί, όμως ότι, ιδιως στα μπλόγκς, «αυτά τα ημερολόγια μετριότητας των πιθήκων», εκατομμύρια άνθρωποι «πιστευουν στ’ αλήθεια ότι έγιναν συγγραφείς, ποιητές, κριτικοί, δημοσιογράφοι, ακόμα και ιατροί». Ολοι, κάποια στιγμή, λέμε τη γνωμη μας για μιάν αρρώστεια. Αλοίμονο, τονίζει, εάν αρχίσουμε να κάνουμε και τους γιατρούς.

«ΜΠΛΟΓΚΑΡΟΥΜΕ με πιθηκίσια ξεδιαντροπιά για θέματα που ΄χουν να κάνουν με την ιδιωτική μας ζωή, τη σεξουαλική μας ζωή, τα όνειρά μας, την έλλειψη ζωής, την ... άλλη μας ζωή», γράφει χαρακτηριστικά στο επίμαχο βιβλίο του. Υπολόγισε ότι αυτή τη στιγμή υπάρχουν περίπου 53 εκατομμύρια μπλογκς στο Ιντρνετ, και ότι αυτός ο αριθμός διπλασιάζεται κάθε 6 μήνες. Μέχρι το 2010, θά έχουμε, λέει, περισσότερα από 500 εκατομμύρια μπλογκς, τα οποία «συλλογικά θα διαφθείρουν και θα επιφέρουν σύγχιση στη κοινή γνωμη για τα πάντα, από την πολιτική και το εμπόριο, μέχρι τις τέχνες και την κουλτούρα». Πιστευει ο Κήν ότι τα μπλογκς έχουν υπονομεύσει «την αίσθησή μας για το τί είναι αληθές και τι όχι, τί είναι πραγματικό και τί φανταστικό». Εκατομμύρια νέα παιδιά σημερα, συνεχίζει, δεν μπορούν να ξεχωρίσουν τη διαφορά μεταξύ αξιόπιστων ειδήσεων, γραμμένων από επαγγελματίες δημοσιογράφους, και τυχαίων ειδήσεων που διαβάζουν σε διάφορα «ειδησεογραφικά» μπλογκς, που δεν διασταυρώνουν ποτέ τις ειδήσεις τους, δεν αναφέρονται ποτέ στις πηγές τους, δεν τηρούν κανέναν κανόνα δεοντολογίας στη συλλογή και παρουσίασή τους.

ΥΓ: Ακολουθει, σε λίγες μέρες, το 3ο και τελευταίο, επί του θέματος, post.

Ο παιδότοπος του ερασιτέχνη

Ο ΑΝΤΡΟΥ ΚΗΝ περιγράφεται ως Αγγλος επιχειρηματίας των ψηφιακών μέσων, γνώστης των πραγμάτων στη Silicon Valley, την έδρα, στη νότια πλευρά του κόλπου του Σαν Φρανσίσκο, της βιομηχανίας και ηλεκτρονικής τεχνολογίας, αρθρογράφος σε διάφορες εφημερίδες και περιοδικά (ενδεικτικά: The Weekly Standard, Business Week, Esquire, The Guardian), έχει δικό του weblog, το www.cultureof theamateur.com, και είναι συγγραφέας. Το τελευταίο του βιβλίο, που κυκλοφόρησε το 2007 στη Βρετανία και στην Αμερική από τις εκδόσεις ΝΒ (Nicholas Brealey), έχει τίτλο «The Cult of the Amateur - How today's internet is killing our culture and assaulting our economy» (σε μετάφραση: «Ο Συρμός του Ερασιτέχνη - Πώς το σημερινό Ιντερνετ σκοτώνει τον πολιτισμό και βιαιοπραγεί κατά της οικονομίας μας»), και έχει προκαλέσει πολλές και, σε ορισμένες περιπτώσεις, έντονες αντιδράσεις.

ΤΟ ΘΕΜΑ που πρωτίστως εγείρει στο βιβλίο του ο Αντρου Κην είναι εκείνο της αξιοπιστίας. Συγκεκριμένα, «πόση ακρίβεια και πόση αλήθεια έχουν οι πληροφορίες που πλημμυρίζουν καθημερινά το Ιντερνετ;». Ταυτόχρονα, ο συγγραφέας «φοβάται» και θεωρεί πολύ επικίνδυνο το ότι μερικοί «από τους πιο πολύτιμους θεσμούς μας», όπως είναι οι επαγγελματικές εφημερίδες, τα περιοδικά, η μουσική και ο κινηματογράφος, ξεπερνιούνται τώρα «από μια χιονοστιβάδα ερασιτεχνικού, κομμένου και ραμμένου στα μέτρα του κάθε χρήστη και ελεύθερου για όλους περιεχομένου».

ΘΑ ΠΕΙ ΚΑΠΟΙΟΣ: Γιατί είναι κακό πράγμα αυτό; «Διότι», απαντά ο Κην, «εάν είμαστε όλοι ερασιτέχνες, τότε δεν υπάρχουν πλέον ειδικοί. Οταν ανώνυμοι μπλόγκερ και χρήστες βιντεοκαμερών και κινητών τηλεφώνων, μη έχοντας κανέναν περιορισμό που να προκύπτει από επαγγελματικά στάνταρ και κανόνες δημοσιογραφικής δεοντολογίας (σ.σ.: ασχέτως εάν αυτά, από σημερινούς επαγγελματίες πολλές φορές δεν τηρούνται), μπορούν να επηρεάσουν τον δημόσιο διάλογο και να κατευθύνουν την κοινή γνώμη, τότε η αλήθεια μετατρέπεται σε προϊόν το οποίο μπορεί να πουληθεί, να τυποποιηθεί και να ανακαλυφθεί ξανά. Εκεί λοιπόν όπου το Wikipedia συναντά το MySpace και αυτό το YouTube, η "δημοκρατικοποίηση" της πληροφορίας υπονομεύει, τελικά, την αλήθεια και υποβαθμίζει-εξευτελίζει την ειδικότητα, την εμπειρία και το ταλέντο».

ΠΕΡΙΓΡΑΦΟΝΤΑΣ αυτήν τη ζοφερή, κατά την άποψή του, πραγματικότητα, ο Αντρου Κην βλέπει:* Το «κόβω και κολλώ» (cut and paste), που έχει γίνει παιχνιδάκι πια στο Διαδίκτυο, παράγει μια γενιά διανοητικά κλεπτομανών ανθρώπων.* Μια κουλτούρα, στην οποία η πνευματική περιουσία ανταλλάσσεται ελεύθερα, «κατεβάζεται» (downloaded) ελεύθερα, «πολτοποιείται» και διανέμεται ξανά ως προϊόν καινούργιο, απειλεί έναν θεσμό 200 ετών που θέλει τα πνευματικά δικαιώματα να προστατεύονται, και κλέβει από καλλιτέχνες, συγγραφείς, δημοσιογράφους, μουσικούς, εκδότες και παραγωγούς τους καρπούς της δημιουργικής τους εργασίας. (Σ.σ. Και εμείς οι δημοσιογράφοι, μη εξαιρουμένου και του υπογράφοντος, έχουμε πολλές φορές υποκλέψει πληροφορίες και απόψεις άλλων από το Ιντερνετ, λησμονώντας συχνά να αναφέρουμε την πηγή μας ή, όπως στην περίπτωση της ηλεκτρονικής εγκυκλοπαίδειας Wikipedia, χωρίς να ελέγχουμε αν αυτές οι πληροφορίες είναι σωστές.)

ΚΑΠΟΤΕ, ο Αντρου Κην ήταν φανατικός οπαδός, «σχεδόν μουτζαχεντίν», της... θρησκείας του Ιντερνετ. Ονειρευόταν, λέει, να βάλει κι αυτός το χεράκι, τις γνώσεις και τον ενθουσιασμό του, για να κάνει τον κόσμο μας έναν «πιο μουσικό», όπως τονίζει, κόσμο. «Ηθελα να υπάρχει μουσική παντού όπου μπορούσε η ψηφιακή, ηλεκτρονική τεχνολογία να εισχωρήσει. Ν' ακούω όλα τα τραγούδια του Ντίλαν από το λάπτοπ μου. Να μπορώ να κατεβάσω όλα τα Βραδεμβούργια κοντσέρτα του Μπαχ στο κινητό μου τηλέφωνο». Το προχώρησε αρκετά αυτό το όνειρό του. «Σχεδόν έγινα πλούσιος», λέει. «Αλλά τώρα είμαι αποστάτης. Παρέδωσα την ταυτότητά μου που έγραφε: μέλος της Ψηφιακής Κουλτούρας. Γλίτωσα».

ΣΤΟ ΕΠΟΜΕΝΟ POST: Θα δούμε τι λέει ο Αντρου Κιν για τους «αόριστα πιθηκίζοντες στα μπλογκ»!

ΥΓ.: Το άρθρο δημοσιευτηκε στις 14.01.2009 στη στηλη «Το Αναγνωστικό της Τελευταίας Σελίδας» της «Ελευθεροτυπίας.